Infekcje wywołane wirusem HPV

TULIMOWSKI & STERLIŃSKA GABINETY

materiał opracowany przez Dr Beatę Sterlińską-Tulimowską, Dr Jacka Tulimowskiego wszelkie prawa zastrzeżone

Infekcje wirusami HPV (wirus brodawczaka ludzkiego)-łagodne i złośliwe zmiany w okolicach narządów płciowych zewnętrznych i odbytu ( kłykciny kończyste-brodawki płciowe).

Krótka historia wirusa.

Wirus brodawczaka ludzkiego ( human papilloma virus-HPV typ genitalny 6 ,11 ) jest odpowiedzialny za powstawanie różnorodnych zmian patologicznych na błonach śluzowych i skórze zewnętrznych narządów płciowych i okolic odbytu. Infekcja wirusami HPV może występować okresowo aż u 50% aktywnych seksualnie osób, choć u większości z nich brak jest objawów klinicznych infekcji ( wirus w fazie latentnej-utajonej ). Należy pamietać że na masywne, rozległe infekcje wirusem HPV narażone są zwłaszcza osoby o znacznie obniżonej odporności np. chorzy na HIV.

Objawy kliniczne.

Na błonach śluzowych zewnętrznych narządów płciowych ( zarówno u kobiet jak i mężczyzn ) wirusy HPV (typy genitalne) mogą powodować zmiany o charakterze łagodnym kłykciny kończyste ( tzw. brodawki płciowe ), jak i zmiany przednowotworowe czy nowotworowe. W Polsce od kilku lat obserwuje się wzrost zapadalności na choroby związaneŃ z infekcjami genitalnymi typami wirusa HPV. Kłykciny stwierdza się u ponad 1% osób aktywnych seksualnie, a u 5 % wykrywa się infekcję subkliniczną-stwierdzaną dopiero po wykonaniu badań diagnostycznych. W przypadku zastosowania diagnostyki molekularnej polegających na oznaczeniu kwasu DNA wirusa HPV na błonach śluzowych narządów płciowych jego obecność potwierdzana jest  aż u 15-20% osób bez klinicznych (zewnętrznych ) objawów zakażenia. Ryzyko zakażenia HPV wzrasta wraz z liczbą partnerów seksualnych,a jednym z głównych czynników wzrostu jest inicjacja seksualna w młodym wieku.

Genitalne typy wirusa HPV: typ 6 i 11 wykrywa się u ponad 90% chorych z kłykcinami kończystymi. Udowodnino, że współistniejące stany zapalne w obrębie błon śluzowych narządów płciowych, a także upławy wywołane infekcjami grzybiczymi, drożdżakowymi, bakteryjnymi znacznie ułatwiają infekcję i przyśpieszają proces namnażanie się wirusa brodawczaka ludzkiego.

Po infekcji wirusami HPV ( typ 6,11 ) pierwsze kliniczne objawy choroby wystepują średnio w okresie od 3 do 6 miesięcy. Na błonach śluzowych narządów płciowych zewnętrznych pojawiają się zwykle uszypułowane brodawkowate miękkie białawe lub różowe wykwity  (szczególnie w miejscach narażonych na mechaniczne podrażnienia) średnicy od 1 do 10mm, występujące głównie w skupiskach, rzadko pojedynczo.

U kobiet kłykciny lokalizują się najczęściej na wargach sromowych ( mniejszych i większych ) a głównie w okolicach łechtaczki, krocza, odbytu. Mogą występować również na błonie śluzowej ścian pochwy, cewki moczowej, szyjce macicy.

U mężczyzn lokalizacja to: okolica żołędzi prącia, wędzidełka, wewnętrzna powierzchnia napletka, skóra moszny, pachwiny, krocze, okolica odbytu i cewki moczowej.

Klinicznie można wyróżnić 3 główne rodzaje kłykcin kończystych:

-ostrokończyste dotyczą głównie: błon śluzowych, okolic podnapletkowych, ujścia cewki moczowej, warg sromowych mniejszych, krocza, pochwy, szyjki macicy, okolic odbytu, pachwin.

-grudkowe dotyczą miejsc pokrytych rogowacjejącym naskórkiem: srom, krocze, okolica łonowa, okolica odbytu, zewnętrzna powierzchnia nlapletka, trzon prącia, moszna.

-plamiste to głównie powierzchnia błon śluzowych.

-płaskie główna lokalizacja to szyjka macicy. W 50% występowaniu u kobiet kłykcin zewnętrznych narządów płciowych współistnieje występowanie kłykcin szyjki macicy.             

Konsekwencją nie leczenia kłykcin kończystych jest powstanie neoplazji śródnabłonkowej, która może dotyczyć narządów płciowych u kobiet: sromu VIN ( vulvar intraepithelial neoplasia ), pochwa VaIN ( vaginal intraepithelial neoplasia ), mężczyzn:  PIN ( penile intraepithelial neoplasia ), odbytu AIN ( anal intraepithelial neoplasia ), patologie te nie poddane terapii mogą przeobrazić się w zmiany nowotworowe.

Metody leczenia kłykcin kończystych okolicy zewnętrznych narządów płciowych spowodowanych przez genitalne szczepy wirusów HPV należy połączyć z terapią współistniejących stanów zapalnych,w leczeniu powinno się uwzględnić partnera.

Według aktualnych europejskich wytycznych z 2012 dotyczących leczenia kłykcin kończystych leczenie dzieli się na:

Domowe-przepisane przez lekarza leki pacjent aplikuje sam:

-Podofilotoksyna ( 0.15% krem, 0.5% roztwór )

-Imiquimod ( 5% krem )

-Sinekatechina ( 10% maść ) obecnie najczęściej stosowana metoda leczenia ambulatoryjnego.

Ambulatoryjne-wymaga wizyty w gabinecie i użycia odpowiedniego sprzętu:

-Laseroterapia

-Krioterapia

-Kwas trójchlorooctowy

-Wycięcie/ łyżeczkowanie

-Elektrokoagulacja

Należy pamiętać że wybór metody leczenia jest całkowicie indywidualny i zależy od:

-lokalizacji zmian mofrologicznych

-wielkości zmian

-ilości brodawek.