Antykoncepcja po porodzie

materiał opracowany przez Dr Beatę Sterlińską-Tulimowską, Dr Jacka Tulimowskiego wszelkie prawa zastrzeżone

Po 9 miesiącach radości i troski zbliża się upragniony czas porodu. Okres połogu to 6 tygodni radosnej a zarazem ciężkiej pracy.W tym czasie z reguły nie zadajemy sobie pytania, kiedy zapalnujemy następną ciążę bo uważamy, że karmienie piersią zabezpiecza nas prawie w 100% przed nieplanowanym macieżyństwem.Niestety nie jest to stwierdzenie prawdziwe, a brak w tym czasie  miesiączki jest kolejnym argumentem do zastanowienia się nad metodą antykoncepcji( brak możliwości oceny dni płodnych ).Ale czy można stosować jakąkolwiek antykoncepcję w okresie karmienia piersią. Tak, obowiązuje tu nas reguła trójek: w przypadku wyłącznego karmienia piersią środki antykoncepcyjne należy stosowac od początku 3 miesiąca po porodzie, w przypadku częściowego karmienia piersią ( dziecka karmione jest również sztucznie )stosowanie środków antykoncepcyjnych należy rozpocząc już w 3 tygodniu po porodzie.

Metody antykoncepcji po porodzie:

• Okresowa wstrzemięźliwość płciowa

Przeznaczona dla kobiet stosujących przed zajściem w ciążę metodę objawowo-termiczną, mogą one z dużym prawdopodobieństwem rozpoznać oznaki płodności jeszcze przed wystąpieniem pierwszej miesiączki. 

• Metody barierowe

-brak wpływu na karmienie piersią

-możliwość stosowania zaraz po porodzie (prezerwatywy, środki plemnikobójcze) lub około 6 tygodnia po porodzie (kapturki naszyjkowe)

-skuteczność niższa niż metod hormonalnych

• Tabletki antykoncpecyjne zawierające tylko progestagen (syntetyczny progesteron):

-można stosować w trakcie karmienia piersią.

-podawanie można rozpocząć w dowolnym czasie połogu, niezależnie od pojawienia się menstruacji po porodzie.

-dawkowanie 1 tabletka dziennie: bardzo ważne jest ścisłe przestrzeganie czasu podawania ( związek ze skutecznością działania ). W trakcie przyjmowania leku nie robie się przerw. Tabletki przyjmuje się nonstop. Wpływa na oś podwzgórze przysadka-jajnik

-czas podawania zależny od indywidualnych potrzeb pacjentki.

-po zakończeniu okresu karmienia piersią lek można dalej stosować jako metodę antykoncepcji.

-przeciwwskazania typowe dla antykoncepcji hormonalnej.

• Wewnątrzmaciczny system zawierający progesteron

-można stosować w trakcie karmienia piersią

-możliwość założenie już w okresie 4 tygodni po porodzie (rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego).

-niewielkie stężenie progestagenu działającego jedynie miejscowo-nie wpływa na oś podwzgórze-przysadka-jajnik

-bardzo wysoka skuteczność antykoncepcyjna

-możliwość założenia systemu niezależnie od pojawienia się miesiączki

-czas stosowania metody od momentu założenia nonstop przez okres 60 miesięcy (można go usunąć w dowolnym czasie) po którym należy usunąć implant lub wymienić go na nowy

-brak działań niepożądanych związanych ze stosowaniem estrogenów

-bardzo dobra tolerancja u pacjentek, brak ujemnego wpływu na zdrowie

-łatwość stosowania

• Zastrzyki z progestagenem w formie depot (przedłużone działanie)

-możliwość podania w trakcie karmienia piersią

-możliwość podania w dowolnym okresie połogu

-czas działania 3 miesiące (korzystne podawanie leku-lek podaje się co 3 miesiące)

-progestagem podawany w formie injekcji wpływa na oś podwzgórze-przysadka jajnik

-brak działań niepożądanych związanych ze stosowaniem estrogenów

-brak poważnego ujemnego wpływu na zdrowie

  

Infekcje wywołane wirusem HPV

TULIMOWSKI & STERLIŃSKA GABINETY

materiał opracowany przez Dr Beatę Sterlińską-Tulimowską, Dr Jacka Tulimowskiego wszelkie prawa zastrzeżone

Infekcje wirusami HPV (wirus brodawczaka ludzkiego)-łagodne i złośliwe zmiany w okolicach narządów płciowych zewnętrznych i odbytu ( kłykciny kończyste-brodawki płciowe).

Krótka historia wirusa.

Wirus brodawczaka ludzkiego ( human papilloma virus-HPV typ genitalny 6 ,11 ) jest odpowiedzialny za powstawanie różnorodnych zmian patologicznych na błonach śluzowych i skórze zewnętrznych narządów płciowych i okolic odbytu. Infekcja wirusami HPV może występować okresowo aż u 50% aktywnych seksualnie osób, choć u większości z nich brak jest objawów klinicznych infekcji ( wirus w fazie latentnej-utajonej ). Należy pamietać że na masywne, rozległe infekcje wirusem HPV narażone są zwłaszcza osoby o znacznie obniżonej odporności np. chorzy na HIV.

Objawy kliniczne.

Na błonach śluzowych zewnętrznych narządów płciowych ( zarówno u kobiet jak i mężczyzn ) wirusy HPV (typy genitalne) mogą powodować zmiany o charakterze łagodnym kłykciny kończyste ( tzw. brodawki płciowe ), jak i zmiany przednowotworowe czy nowotworowe. W Polsce od kilku lat obserwuje się wzrost zapadalności na choroby związaneŃ z infekcjami genitalnymi typami wirusa HPV. Kłykciny stwierdza się u ponad 1% osób aktywnych seksualnie, a u 5 % wykrywa się infekcję subkliniczną-stwierdzaną dopiero po wykonaniu badań diagnostycznych. W przypadku zastosowania diagnostyki molekularnej polegających na oznaczeniu kwasu DNA wirusa HPV na błonach śluzowych narządów płciowych jego obecność potwierdzana jest  aż u 15-20% osób bez klinicznych (zewnętrznych ) objawów zakażenia. Ryzyko zakażenia HPV wzrasta wraz z liczbą partnerów seksualnych,a jednym z głównych czynników wzrostu jest inicjacja seksualna w młodym wieku.

Genitalne typy wirusa HPV: typ 6 i 11 wykrywa się u ponad 90% chorych z kłykcinami kończystymi. Udowodnino, że współistniejące stany zapalne w obrębie błon śluzowych narządów płciowych, a także upławy wywołane infekcjami grzybiczymi, drożdżakowymi, bakteryjnymi znacznie ułatwiają infekcję i przyśpieszają proces namnażanie się wirusa brodawczaka ludzkiego.

Po infekcji wirusami HPV ( typ 6,11 ) pierwsze kliniczne objawy choroby wystepują średnio w okresie od 3 do 6 miesięcy. Na błonach śluzowych narządów płciowych zewnętrznych pojawiają się zwykle uszypułowane brodawkowate miękkie białawe lub różowe wykwity  (szczególnie w miejscach narażonych na mechaniczne podrażnienia) średnicy od 1 do 10mm, występujące głównie w skupiskach, rzadko pojedynczo.

U kobiet kłykciny lokalizują się najczęściej na wargach sromowych ( mniejszych i większych ) a głównie w okolicach łechtaczki, krocza, odbytu. Mogą występować również na błonie śluzowej ścian pochwy, cewki moczowej, szyjce macicy.

U mężczyzn lokalizacja to: okolica żołędzi prącia, wędzidełka, wewnętrzna powierzchnia napletka, skóra moszny, pachwiny, krocze, okolica odbytu i cewki moczowej.

Klinicznie można wyróżnić 3 główne rodzaje kłykcin kończystych:

-ostrokończyste dotyczą głównie: błon śluzowych, okolic podnapletkowych, ujścia cewki moczowej, warg sromowych mniejszych, krocza, pochwy, szyjki macicy, okolic odbytu, pachwin.

-grudkowe dotyczą miejsc pokrytych rogowacjejącym naskórkiem: srom, krocze, okolica łonowa, okolica odbytu, zewnętrzna powierzchnia nlapletka, trzon prącia, moszna.

-plamiste to głównie powierzchnia błon śluzowych.

-płaskie główna lokalizacja to szyjka macicy. W 50% występowaniu u kobiet kłykcin zewnętrznych narządów płciowych współistnieje występowanie kłykcin szyjki macicy.             

Konsekwencją nie leczenia kłykcin kończystych jest powstanie neoplazji śródnabłonkowej, która może dotyczyć narządów płciowych u kobiet: sromu VIN ( vulvar intraepithelial neoplasia ), pochwa VaIN ( vaginal intraepithelial neoplasia ), mężczyzn:  PIN ( penile intraepithelial neoplasia ), odbytu AIN ( anal intraepithelial neoplasia ), patologie te nie poddane terapii mogą przeobrazić się w zmiany nowotworowe.

Metody leczenia kłykcin kończystych okolicy zewnętrznych narządów płciowych spowodowanych przez genitalne szczepy wirusów HPV należy połączyć z terapią współistniejących stanów zapalnych,w leczeniu powinno się uwzględnić partnera.

Według aktualnych europejskich wytycznych z 2012 dotyczących leczenia kłykcin kończystych leczenie dzieli się na:

Domowe-przepisane przez lekarza leki pacjent aplikuje sam:

-Podofilotoksyna ( 0.15% krem, 0.5% roztwór )

-Imiquimod ( 5% krem )

-Sinekatechina ( 10% maść ) obecnie najczęściej stosowana metoda leczenia ambulatoryjnego.

Ambulatoryjne-wymaga wizyty w gabinecie i użycia odpowiedniego sprzętu:

-Laseroterapia

-Krioterapia

-Kwas trójchlorooctowy

-Wycięcie/ łyżeczkowanie

-Elektrokoagulacja

Należy pamiętać że wybór metody leczenia jest całkowicie indywidualny i zależy od:

-lokalizacji zmian mofrologicznych

-wielkości zmian

-ilości brodawek.